Programma

De Nederlandse GGZ zit in de knel. Op het eerste zicht lijkt de psychische zorg te horen bij de beste ter wereld. Maar ze is niet duurzaam. Er is een braindrain, financiële middelen zijn ontoereikend, en vooral: de ggz als sector draagt onvoldoende waarde bij. De psychische gezondheid van de burgers stagneert of vermindert. Het roer moet om. Ecosystemen kunnen een bijdrage leveren aan de noodzakelijke vernieuwing in de ggz. Wat zijn ecosystemen? En hoe verbeteren ze de regionale ggz? En vooral, wat betekenen ecosystemen voor cliënten, betrokken familieleden, de buurt en voor hulpverleners uit de ggz en het sociale domein?

Begin 2022 is in Doetinchem een start gemaakt met het implementeren van het gedachtengoed van “De nieuwe GGZ” en het ecosysteem mentale gezondheid, kortweg GEM. Medewerkers vanuit de GGZ, de verslavingszorg, de huisartsenzorg en het sociaal domein zijn samen aan de slag gegaan om het ecosysteem vorm te geven. Eén van de onderdelen daarvan is het HOG: het herstelondersteunende gesprek. Gestoeld op de vier vragen van Jim van Os:

• Wat is er met je gebeurd?
• Wat is je kwetsbaarheid en wat is je kracht?
• Waar wil je naartoe?
• Wat heb je nodig?

met een Doetinchems sausje! Eind 2022 zijn de professionals in duo’s in gesprek gegaan met inwoners met mentale klachten, waarbij altijd een naaste is uitgenodigd. Dorien Cohen Stuart, één van de trekkers van de HOG, geeft een kijkje achter de schermen van de dagelijkse praktijk.

 

Vragen in plaats van oplossingen delen om samen tot het beste antwoord te komen! Dat is wat we samen met de burger/cliënt, zijn naasten en onze partners doen. Elkaar gelijkwaardig ontmoeten, met gepaste bescheidenheid over de eigen kennis en expertise. Voordat er wordt verwezen naar de GGZ luisteren we in een verkennend gesprek naar het verhaal en de vraag van iemand. Vervolgens denken we mee of hulp passend zou zijn en als dit het geval is: waar en welke hulp? We richten ons op gezondheid in plaats van ziekte, waarbij participatie ook een belangrijk onderdeel is van herstel. Als voor klinisch herstel een GGZ-behandeling nodig is, dan willen we die graag toegankelijk hebben en houden in de toekomst. Hoe geven we dit vorm? Wat zijn de uitdagingen? En zijn de Mentale Gezondheidscentra geen oude wijn in nieuwe zakken?

De urgentie om te veranderen is groter dan ooit, want we komen mensen en middelen tekort. De veranderaanpak; Anders Denken Doen en Organiseren (ADDO) is een aanpak ontwikkelt middels actiegericht leren in Proeftuin Ruwaard. Hierin zijn samenwerkende organisaties (in zorg, welzijn en wonen) gezamenlijk verantwoordelijk voor het totaal. Fred Pijls en Bart Bakker leggen aan de hand van praktische voorbeelden uit wat deze aanpak vraagt en hoe dit in de praktijk toe te passen.

Wat maakt nu eigenlijk dat iemand met psychotische klachten wel of niet herstelt van zijn of haar symptomen, weer beter gaat functioneren in de maatschappij of weer een betekenisvol leven gaat leiden? Kunnen we dat voorspellen? We gaan in ieder geval een poging doen! En hoe zit dat met de kennis uit verhalen? We nemen als voorbeeld de succesverhalen van mensen met een psychische aandoening, die het gelukt is om te stoppen met hun cannabisverslaving. Kunnen we de kennis uit deze verhalen van nu, vertalen naar gerichte zorg in de toekomst?

Persoonlijk herstel is het proces naar een betekenisvol leven leiden ondanks iemands psychische kwetsbaarheid. Sommige mensen met een ernstige psychische aandoening hebben langdurig behoefte aan 24-uurs zorg binnen de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Persoonlijk herstel is dan ook een belangrijk thema in de WLZ. Helaas blijkt er in de langdurige zorg in de dagelijkse praktijk vaak weinig ruimte te zijn voor het levensverhaal, terwijl het juist van belang is voor persoonlijk herstel en het krijgen van een hernieuwd toekomstperspectief. Deze praktijkkwestie wordt onderzocht in het project ‘Een Gedeeld Verhaal’. In de projectgroep zijn alle stakeholders vertegenwoordigd: cliënten (Anoiksis), naasten (Ypsilon), zorgprofessionals van Mentrum (ggz), Cordaan en Triade Vitree (beschermd wonen), en onderzoekers (Arkin en Amsterdam UMC). De ontwikkelde levensverhaalinterventie wordt gepresenteerd met de uitkomsten van de haalbaarheidsstudie en de kwalitatieve evaluatie.

Zo’n 4% van de partydrugsgebruikers houdt na gebruik zoveel last van klachten dat ze medische hulp nodig hebben. Bijna altijd is hier een traumatische bad trip aan voorafgegaan. Mensen kunnen zich vervreemd gaan voelen (depersonalisatie-derealisatie) en angstklachten ontwikkelen. Ook kunnen ze ineens oogruis en floaters gaan zien of de drugservaringen herbeleven (flashbacks/HPPD), terwijl ze nuchter zijn. Deze diagnoses, de therapievormen en de do’s en don’ts en worden besproken. Recent verscheen het boek waarin ik veertien jaar behandelervaring met deze onbekende beelden deel met gebruikers en therapeuten. Bekijk hier het boek.